13 Mayıs 2013 Pazartesi

ASİTLER VE BAZLAR

            

                                  ASİTLER VE BAZLAR



Uzun süredir iki ülke arasında beklenen maç günü gelmişti. Taraftarlar stadyuma akın akın

dolmuştu. Maçın sakin ve güvenli şekilde izlenebilmesi için “TuMeFa” adlı futbol federasyonu

görevlendirilmişti. TuMeFa’nın sorumluluğu büyüktü. Yakalarındaki kartları seyircilere tek tek

dokundurarak onların hangi grupta olduğunu tespit ediyor ve takımlarına ayrılan yerde oturmalarını

sağlıyordu. Fakat Asitanya ve Bazikistan’dan gelen bazı fanatikler farklı gruplara ait olmalarına

rağmen, birbirinden ayrılmak istemiyorlar ve bir arada oturabilecekleri bir yer arıyorlardı. TuMeFa

bu şartlarda maçı izleyemeyeceklerini söyleyerek onlara engel oldu. Onlar da birbirlerine olan

sevgileri uğruna sahip oldukları tüm özelliklerini terk ederek hem maçtan hem de ait oldukları

ülkelerden vazgeçip yeni bir ülkeye yerleşmeye karar verdiler. Göz yaşları içinde göç ettikleri bu

ülkeye “Tuzistan” adı verdiler.

Tuzistan’a yerleşen çiftler mutluluğu yakaladılar. Peki, Asitanya ve Bazikistan’a ne mi oldu?

          Bu soruların cevapları en son, konu içinde görüldü.

Asitanya ve Bazikistan ülkelerinin özelliklerinden yararlanarak aşağıdaki etkinlikte verilen

          malzemelerin hangi ülkeye ait olduklarını bulalım.

1.ETKİNLİK                   Dokun, Tat, Yaz

Kimyasal maddelere eldivensiz dokunmamalı ve kesinlikle tadına bakmamalıyız.
MALZEMELER : Sirke,limon suyu , ekşi elma,portakal,nar,suda çözünmüş aspirin,sulandırılmış çamaşır suyu,bulaşık deterjanı,sabun çözeltisi,diş macunu,yumurta,patates dilimleri,cam temizleme sıvıları,havuç suyu,suda çözünmüş kabartma tozu,yoğurt,turnusol kağıdı,su,16 adet fincan ve 16 adet etiket.

Bunları Yapalım

*Araç ve gereç listesinde verilen malzemelerden fincanlara bir miktar alarak fincanları etiketleyelim (meyveleri ezerek katı maddelerin ise sulandırarak etkinliği gerçekleştirelim)
*Örneklere parmağımızı batıralım  kayganlık hissettiğimiz ve hissetmediğimiz malzemeleri iki ayrı grupta listeleyelim.
*Gıda olduğunu bildiğimiz ve kayganlık hissi vermeyen maddelerin tadına bakalım.
*Kayganlık hissettiğimiz öreneklerden gıda olanların tadına bakalım bunların tadı nasıl? (Acıdır.)
*Turnusol kağıdını küçük parçalara ayıralım ve bu malzemelerin her birine dokunduralım.
*Her maddenin turnusol kağıdını hangi renge dönüştürdüğünü hazırlayacağımız bir çizelgeye kaydedelim.
*Turnusol kağıdını hangi amaçla kullanmış olabiliriz? 
*Malzemelerin tadları ve kayganlık özellikleri ile turnusol kağıdında oluşan renk değişimini ilişkilendirelim.


SONUÇ:Etkinliğimizde verilen maddelere dokunduğumuzda bunların bir kısmının kaygan yapıya

sahip olduğunu ve bu maddelerin tadının da acı olduğunu fark ettik.

 Ayrıca bu özellikleri gösteren malzemelerin turnusol kâğıdı ile etkileştiğinde turnusol kâğıdının mavi tonlarında

renk verdiğini gözlemledik.
Kayganlık özelliği göstermeyen diğer malzemelerin ise turnusol kâğıdını kırmızıya çevirdiğini ve malzemelerin

 tadına baktığımızda bu maddelerin ekşi olduğunu fark ettik.Bu maddelerden ekşi olan ve turnusol kâğıdını

kırmızı renge dönüştürenler asit özelliği taşır. Tadı acı olan, kayganlık hissi veren ve turnusol kâğıdını mavi

renge dönüştürenler ise baz özelliği taşır.Günlük hayatta karşılaştığımız maddelerin çoğu bu özellikleri

göstermektedir. Örneğin; peynir ve çayın asit; mide ilaçlarının baz özellik gösterdiğini biliyor muydunuz?
Asit özelliği taşıyan maddeler asidik, baz özelliği taşıyan maddeler de bazik madde olarak adlandırılır.Limon,

domates ve meyve suyu gibi yiyecek ve içeceklerimizin çoğu asidik; diş macunu, sabun gibi temizlik

malzemelerimizin çoğu baziktir.


 Peki, maddelerin asidik veya bazik olduğunu kolaylıkla nasıl anlarız?
Asidik ve bazik maddeleri birbirinden ayırmak için bazı belirteçler kullanlır.
Etkinlikte kullandığımız turnusol kâğıdı bir belirteçtir. Belirteçler asidik
ve bazik özellik gösteren maddelerde farklı renk alırlar. Belirteçleri doğal
yollardan elde edebiliriz. Çilek ve kırmızı lahanadan belirteç yapabileceğimizi
biliyor muydunuz? Ayrıca çizelgede örnek olarak verilen bazı kimyasal maddeler laboratuvarlarda belirteç olarak kullanılmaktadır. 
Asidik veya bazik özellik gösteren maddeleri herzaman duyu organlarımızla ayırt etmemiz mümkün olmayabilir. Etkinliğimizde fark ettığımız gibi bazı bileşikler suda çözündüklerinde H iyonu bazı bileşikler suda çözündüklerinde hidroksit iyonu OH oluşturur.
 Sulu çözeltilerinde H iyonu oluşturan bileşikler ASİT hidroksit iyonu oluşturan bileşikler ise BAZ olarak tanımlanır
Bilmediğimiz bir maddenin asidik veya bazik özellik göstereceğini belirteçler yardımıyla anlayabiriz peki bu maddenin kuvvetli asit veya baz olduğunu nasıl anlarız.
Bilim insanları asidik veya bazik özellik gösteren maddelerin başka maddeleri etkileme derecesini tespit etmiş ve bir ölçek geliştirmişlerdir. Bu ölçek 14 birime ayrılmış olup buna Ph ölçeği adı verişmiştir. Bu ölçek bir maddenin ne kadar asidik veya bazik özellik taşıdığının bir ölçüsüdür.Ph derecisi 0-7 arasında olan maddeler asidik 7-14 arasında olan maddeler ise bazik özellik göstermektedir.Asidik ve bazik özellik maddelerin Ph derecesi ise 7 dir.


Örneğin ; domatesin Ph ölçeğindeki asitlik derecesi hakkında ne söyleyebiliriz?
    Ph derecesi 3 ün altında 12'nin üstünde olan maddeler bize ve eşyalarımıza zarar verebilir .Bu sebeple bu tür maddeleri tüketirken ve kullanırken dikkatli olmalıyız.









2. ETKİNLİK:

 
Piyasa adı: Tuzruhu                                                    
Formül: HCl
Sistematik adı: Hidroklorik asit

 Hidroklorik asittir adım,
 Tuzruhu olarak anılırım,
 Banyo ve tuvaletlerde her an yanınızdayım
  Eldivensiz dokunmayın yakarım.

Sistematik adı: Potasyum hidroksit
Piyasa adı: Potas-kostik

Deterjan üretiminde,
Gübre ve pil yapımında kullanılırım.
Kullanırken bizi,
Almazsanız tedbirinizi.
Korkarım;
Zararım olur diye size.

Piyasa adı: Zaçyağı

Ben asit
Sülfürik asit,
Kod adı kullanırım,
Zaçyağı olarak adlandırılırım.
Boya sanayiinde görev alır,
Patlayıcıların yapımında kullanılırım.
Laboratuvarda dokunmasın kimse
Zarar veririm size...

Sistematik adı: Sodyum hidroksit

Endüstride bir çok kimyasal maddenin
yapımında, yapay ipek, sabun, kağıt,
tekstil, boya, deterjan endüstrisinde,
petrol rafinerilerinde ve tıkanmış
boruların açı lmasında kullanılırım.
Kullanırken beni lütfen dikkatli olun.

 Piyasa ad: Kezzap
Nitrik asittir adım
Halk arasında kezzap olarak anılırım
Bana dokunmaktan kaçının,
Çünkü bir olabilir pH’ım
Bu durumda mermeri bile aşındırırım

            
       
             HAYDİ BİLİN BAKALIM ?

Güzel bir cilde sahip olmak için ne yenir ?                   
Her zaman bunun cevabına elma denir
birisi elma derse aklıma anında o asidin adı gelir.
                     (MALİK ASİT )


Ahh... sitrik asit : Ben senden çok çektim gerçekten     
 sen ekşisin ekşisin olaz ki böylede yakılmaz ki Limon
 Greyfurt Portakal hepsinde de bol bol sitrik asit var.



                      



                                                                                                                       SİTRİK ASİT

Video:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder